น้ำพริกที่เป็นซิกเนอเจอร์ของภาคเหนือหลายๆ คนก็คงจะนึกถึง น้ำพริกหนุ่ม ที่ทานคู่กับ แคบหมู แต่ยังมีน้ำพริกอีกชนิดหนึ่งที่ที่เป็นน้ำพริกประจำบ้านของชาวเหนือ นั่นคือ "น้ำพริกข่า" มีรสเผ็ดซ่า เค็มนิดๆ มักทานคู่กับเห็ดเผาะ หรือเห็ดถอบ เห็ดพื้นบ้านลูกกลมจิ๋วซึ่งพบมากทางภาคเหนือและอีสาน และจิ้นนึ่ง ก็คือเนื้อวัว เนื้อหมู หรือเนื้อควาย นำมานึ่งกับสมุนไพรจนเปื่อยนุ่ม
ส่วนผสมของน้ำพริกข่า
1. ข่าแก่ เลือกหัวใหญ่อวบน้ำ 2-3 หัว
2. พริกขี้หนูแห้ง 10 เม็ด
3. กระเทียมไทย 10-15 กลีบ
4. เกลือป่น 1 ช้อนชา (ชิมรสและอาจเติมได้ตามชอบ)
ขั้นตอนการทำน้ำพริกข่า
1. ล้างข่าให้สะอาด หั่นเป็นแว่นหนาประมาณ 1/2 เซนติเมตร ซับน้ำให้แห้ง และนำลงคั่วในกระทะจนเนื้อข่าสีเหลืองสวย หรือนำห่อใบตองย่างไฟจนหอม
2. คั่วพริกขี้หนูแห้งจนหอม พักไว้
3. ตำเกลือป่นและพริกขี้หนูแห้งคั่วจนละเอียด จากนั้นเติมกระเทียมและตำให้เข้ากัน ก่อนเติมข่าคั่วลงไปโขลกจนส่วนผสมทุกอย่างกลายเป็นเนื้อเดียว
4. ชิมรสให้ออกเค็ม เผ็ด เป็นอันเสร็จ เสิร์ฟคู่กับเห็ดเผาะต้มน้ำเกลือ หรือจิ้นนึ่งตามชอบ
เป็นยังไงกันบ้างคะ เป็นน้ำพริกที่ทำง่ายจริงๆ ใช่มั้ยล่ะ แต่ถึงแม้ว่าจะทำง่ายแต่ก็ต้องคัดสรรวัตถุดิบ ถือเป็นเคล็ดลับสำคัญที่ทำให้น้ำพริกข่านั้นอร่อย อย่างข่าก็ต้องเลือกข่าแก่ เหง้าใหญ่อวบน้ำ พริกขี้หนูแห้งต้องสีแดงสด ไม่ขึ้นรา กระเทียมควรเป็นกระเทียมไทยกลีบเล็กที่กลิ่นหอมแรง รับรองว่าเอาไปกินกับจิ้นนึ่งฟินสุดๆ