อาหารมงคล กินแล้วเฮงต้อนรับตรุษจีน 65

เทศกาลตรุษจีน ถือเป็นช่วงเวลาสำคัญของชาวไทยเชื้อสายจีนในเมืองไทย เป็นวันที่สมาชิกในครอบครัวได้มาเจอกัน พบปะพูดคุย พาไปเที่ยว หรือพาเด็ก ๆ ไปไหว้ผู้ใหญ่เพื่อให้พวกท่านให้คำอวยพรซึ่งถือเป็นการเริ่มต้นปีใหม่ด้วยความสิริมงคล

ทุกๆ ปีในวันตรุษจีน เป็นที่รู้กันดีว่า ต้องใส่เสื้อผ้าสีแดง เนื่องจากมีความเชื่อว่า เป็นสีมงคลที่ช่วยขับไล่ปีศาจและสิ่งชั่วร้าย ห้ามใส่เสื้อผ้าสีดำหรือขาว เพราะเป็นสีไว้ทุกข์

องค์ประกอบของเทศกาลตรุษจีน ไม่ว่าสีเสื้อ การไหว้ตรุษจีน อาหารไหว้ตรุษจีน ต้องนำมาซึ่งความเฮง จึงขอนำเสนอ อาหารมงคล กินแล้วเฮงต้อนรับตรุษจีน

1. เมนูปลานึ่งซีอิ๊ว (ต้องเป็นปลาทั้งตัว ไม่หันเป็นชิ้นๆ)

เนื่องจากคำว่า ปลาในภาษาจีน เป็นคำที่มีความหมายว่า ความเหลือเฟือ ดังนั้นอาหารมงคลจากปลา เราสามารถนำปลามาทำเมนูได้หลายอย่าง ทั้งต้ม นึ่ง และเคี่ยว ซึ่งเมนูปลายอดนิยมของคนจีนที่รับประทานในวันตรุษจีน ก็คือ ปลานึ่งซีอิ๊ว

โดยคนจีนมีความเชื่อว่า เมนูปลาต้องเป็นจานสุดท้ายที่เหลือส่วนหัวและส่วนหางไว้ จนกว่าจะถึงเวลาขึ้นปีใหม่

2. ผัดหมี่ซั่ว

ถ้าพูดถึงเมนูเส้นในเทศกาลตรุษจีน ก็มักจะนึกถึงเส้นเหลือง ๆ อย่าง “ผัดหมี่ซั่ว” เส้นหมี่ยาวๆ หรือเส้นก๋วยเตี๋ยวเป็นสัญลักษณ์ของการอวยพรให้มีอายุยืนยาว

เวลาผัดหมี่ซั่ว ห้ามผัดให้เส้นหมี่ขาด หากเส้นขาดจะทำให้ไม่เป็นมงคลแก่ชีวิต ดังนั้นไม่ควรลวกเส้นหมี่ให้เปื่อยเกินไป เพราะจะทำให้เส้นขาดง่าย การลวกจะต้องลวกในน้ำร้อนเดือดจัด ๆ แล้วล้างด้วยน้ำเย็น นำมาผัดกับน้ำมันใส่ต้นหอมและถั่วงอก

3. ไก่ต้ม เป็ดย่าง

เวลานำมาไหว้ เป็ดและไก่ต้องจัดมาทั้งตัวให้สวยงาม ห้ามหั่นสับหรือมีรอยใดๆ แต่ในการรับประทานบนโต๊ะฉลอง สามารถสับ หั่น เฉือน ตัด หรือชำแหละเป็นชิ้นๆ ก่อนจัดวางเรียงให้สวยงามเพื่อความสะดวกและความอร่อยในการทาน และจะต้องเป็นไก่หรือเป็ดที่ครบทุกส่วน ทั้งปีก หัว ขา รวมถึง เครื่องใน จำพวกกึ๋น ตับ และหัวใจ เพื่อแสดงถึงความอุดมสมบูรณ์

นอกจากความสมบูรณ์ บริบูรณ์แล้ว เป็ดและไก่ คือตัวแทนของคำว่า “ครอบครัวพร้อมหน้า” และ “ชีวิตคู่ที่สมบูรณ์พูนสุข” เน้นการอวยพรให้เฮงในเรื่องของความรัก ความสัมพันธ์ การอยู่ด้วยกันอย่างสมัครสมานกลมเกลียว

4. ผัดถั่วงอก

อาหารมงคลอีกชนิดเป็นสัญลักษณ์แสดงถึงความเจริญงอกงาม เป็นสิริมงคล ถั่วงอกจึงเป็นของกินที่ขาดไม่ได้ในช่วงตรุษจีน

นอกจากถั่วงอก ยังใช้ผักชนิดอื่นๆ ได้ด้วย เพราะคำว่า ผัก ในภาษาจีน จะออกเสียงว่า ฉ่าย หรือ ไช่ สื่อความหมายถึงความสุข ความโชคดี กินผักแล้วจะโชคดี เฮงๆ ผักที่ใช้ในช่วงตรุษจีนมีหลายชนิด อาทิ ถั่วงอก กระหล่ำดอก ฯลฯ

5. ปอเปี๊ยะ

คำว่า “ปอเปี๊ยะ“ ในภาษาจีน เรียกว่า ชุนจ๋วน ซึ่งพ้องเสียงกับว่า ชุนเจีย หรือฤดูใบไม้ผลิ ซึ่งเป็นช่วงที่ตรงกับเทศกาลวันตรุษจีน อีกทั้ง ปอเปี๊ยะยังมีลักษณะคล้ายทองคำแท่ง การรับประทานปอเปี๊ยะพร้อมกับครอบครัวญาติพี่น้อง จึงเป็นการอวยพรให้ชีวิตมีแต่ความสดใสรับฤดูใบไม้ผลิ รวมถึงอวยพรให้ร่ำรวยเงินทอง ทรัพย์สินมั่งมีเพิ่มพูน

6. เกี๊ยว

ด้วยรูปลักษณ์ของ “เกี๊ยว“ นั้นมีลักษณะคล้ายกับเงินตำลึงจีนในสมัยโบราณจึงนำมาใช้ในการสื่อความหมายเปรียบถึงความมั่งคั่งร่ำรวย เรียกเงินทองเข้าหาตัว เคล็ดลับเพิ่มความมงคลคือ เกี๊ยวควรมีจำนวนของจีบเป็นเลขมงคล และทำให้เกี๊ยวมีลักษณะป่อง เพราะถ้าแบนเกินไปก็จะหมายถึงความยากจน และทำเกี๊ยวจำนวนเยอะ ๆ เป็นการถือเคล็ดว่าช่วยให้มีเงินเหลือใช้มากมาย นอกจากนี้ยังมีข้อควรระวังคือ ไม่นิยมรับประทานเกี๊ยวที่มีไส้กะหล่ำปลีดอง ในช่วงตรุษจีน เพราะกะหล่ำปลีดอง มีการออกเสียงคล้ายกับคำที่ให้ความหมายว่า อุปสรรคในภาษาจีน ดังนั้นถ้ารับประทานเกี๊ยวไส้กำหล่ำปลีดองอาจจะสื่อได้ว่า ชีวิตจะต้องพบเจออุปรรคความยากลำบากตลอดทั้งปี

7. ขนมเข่ง

ขนมเข่ง อาจเป็นขนมที่คนไม่ค่อยอยากบริโภคมากที่สุด แต่เป็นขนมมงคล ภาษาจีนเรียกว่า “เหนียนเหนียนเกา”มีความหมายว่ามีความเจริญมากขึ้นทุกปี

แม้จะเป็นอาหารมงคล แต่มีแป้งและน้ำตาลในปริมาณมาก จึงควรบริโภคแต่พอเหมาะ

ในเทศกาลตรุษจีน นิยมนำขนมเข่งมาไหว้เจ้า ไหว้บรรพบุรุษ เสริมสร้างความเป็นสิริมงคลและความมั่งมีศรีสุข

8. บัวลอยน้ำขิง

“บัวลอย” เป็นขนมหวานที่รูปลักษณ์เป็นทรงกลม คำว่า กลม ในภาษาจีนนั้นสื่อความหมายที่ดี เปรียบเสมือนการรักใครกลมเกลียวกัน ครอบครัวอยู่ด้วยกันอย่างพร้อมหน้าพร้อมตา ชาวจีนจึงนิยมกินเมนูมงคลนี้ในช่วงปีใหม่หรือเทศกาลตรุษจีน ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่ญาติสนิทมิตรสหายและครอบครัวจะได้กลับมาอยู่ด้วยกันแบบพร้อมหน้าพร้อมตาอีกครั้ง

ส่วนผลไม้ที่รับประทานในช่วงเทศกาลตรุษจีน นิยมเลือกผลไม้ที่มีสีเหลือง สีส้ม สีแดง ลักษณะผลเป็นลูกทรงกลม ซึ่งเป็นสีและลักษณะแห่งสัญลักษณ์ของความสมบูรณ์และความมั่งคั่ง ซึ่งแฝงไปด้วยความหมายดี ๆ ของผลไม้แต่ละชนิด โดยผลไม้ที่ให้ความหมายที่ดีมีดังนี้

1. ส้ม

ความหมาย : ความโชคดี ร่ำรวย มีกินมีใช้

ต้องเลือกส้มที่มีเปลือกมีสีส้มหรือสีเหลืองทอง เพราะเป็นสีแห่งความเป็นสิริมงคล

หมายถึงความโชคดี ด้วยรูปร่างกลม ๆ และเปลือกสีเหลืองทอง ทำให้ส้มเป็นสัญลักษณ์ของความสมบูรณ์ ร่ำรวย และความมั่งคั่ง มีกินมีใช้ การกินส้มในช่วงตรุษจีน เชื่อว่าจะนำโชคดี และโชคลาภมาให้

2. กล้วยหอมทอง

ความหมาย : ลูกเต็มบ้านหลานเต็มเมือง

เป็นกล้วยหอมทองจะดีที่สุด ด้วยลักษณะของกล้วยที่ออกเป็นเครือ จึงเป็นสัญลักษณ์เรื่อง ครอบครัวเจริญงอกงามมีคนสืบทอดตระกูลไปเรื่อย ๆ มีลูกเต็มบ้านมีหลานเต็มมือ และสีเหลืองทองของกล้วยยังหมายถึงความมั่งมี ร่ำรวยเงินทองอีกด้วย

3. แอปเปิ้ลแดง

ความหมาย : การอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข

แอปเปิ้ลแดง มีความหมายถึงสันติสุข สันติภาพ การเป็นอยู่ที่สงบสุข ไร้ความวุ่นวาย ไร้โรคภัยใด ๆ มาเบียดเบียน

4. องุ่นแดง

ความหมาย : ประสบคามสำเร็จในหน้าที่การงาน

มีลักษณะเป็นพวง มีผลดกชิดกัน และภาษาจีนแต้จิ๋ว คำว่าองุ่นมีคำพ้องเสียที่ให้ความหมายว่า "งอกงาม" องุ่นจึงเป็นผลไม้ที่เป็นสัญลักษณ์ ความรุ่งเรือง เติบโต ความเจริญก้าวหน้าในหน้าที่การงาน แต่เน้นว่าต้องเป็นองุ่นสีแดง เพื่อเอาเคล็ดเรื่องสีที่เป็นมงคล เป็นสีแห่งความเฮงหรือความโชคดีนั่นเอง

5. สับปะรด

ความหมาย : เรียกความโชคดี

ในภาษาจีนแต้จิ๋วเรียกว่า "อั่งไล้" แปลว่า เรียกสีแดงมา โดยคำว่า อั่ง แปลว่าสีแดง ส่วนคำว่า ไล้ แปลว่า เรียกมาหาเรา เมื่อรวมกันจึงแปลความได้ว่า เรียกสีแดงหรือเรียกความโชคดีให้มาหาเรา

6. สาลี่

ความหมาย : ขอให้มีโชคลาภ มีเงินมีทองไหลมาเทมา

ด้วยความที่สาลี่เป็นผลไม้ธาตุเย็น กินแล้วสดชื่น ดับร้อน แก้ร้อนในได้ดี ทั้งยังมีความเชื่อกันว่า จะช่วยทำให้ครอบครัวมีโชคลาภ ประสบแต่เรื่องดีๆ มีเงินทองไหลมาเทมาเหมือนสีทองของสาลี่

7. ทับทิม

ความหมาย : ขอให้ครอบครัวอบอุ่น พี่น้องรักใคร่สามัคคีช่วยเหลือจุนเจือ

ทับทิมเป็นผลไม้ที่มีเมล็ดสีแดงสด ซึ่งเป็นสีแห่งความมงคล ความเฮง มีเมล็ดมาก เปรียบแทนสัญลักษณ์ การมีลูกชายมาก ๆ นอกจากนี้คนจีนยังมีประเพณีที่ปฎิบัตตามกันมาคือ ผ่าทับทิม 1 ลูก แล้วแบ่งให้ครบทุกคนในบ้าน เป็นกุศโลบายในการแบ่งปันเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ในหมู่เครือญาติพี่น้องอีกด้วย อีกทั้งชาวจีนยังมีความเชื่อกันว่า ทับทิมเป็นไม้มงคล ใบหรือกิ่งทับทิมก็มีอำนาจไล่ภูตผีปีศาจ จึงนิยมปลูกทับทิมไว้ในบริเวณบ้าน หรือพกใบทับทิมติดตัวไว้เพื่อเป็นเครื่องรางป้องกันภัย เป็นต้น

8. ลูกพลับ

ความหมาย : ความยั่งยืน

เนื่องจากพลับเป็นไม้ผลยืนต้นขนาดใหญ่ มีความมั่นคง หนักแน่น สามารถผ่านพ้นอุปสรรคต่าง ๆ ไปได้อย่างราบรื่น อีกทั้งลูกพลับที่มีสีเหลืองทอง ยังเป็นสีแห่งความรุ่งเรืองและความร่ำรวยอีกด้วย

ผลไม้ต้องห้ามในวันตรุษจีน

ผลไม้ที่ไม่ควรนำมารับประทานในช่วงตรุษจีน ได้แก่ ผลไม้สีดำ เช่น องุ่นดำ เชอร์รี่สีดำ เนื่องจากผลไม้ที่มีสีดำมีความหมายถึงการไว้ทุกข์ ซึ่งไม่เป็นมงคลในวันตรุษจีน